IMAGE Vivienne Westwood Facebook

Панк сәнінің аңызы, революциялық дизайнер және әйелдер құқықтарының қорғаушысы

Вивьен Вествуд — британдық сән әлемінің аңызы, панк сәнінің негізін қалаушы және бүкіл әлемді баурап алған дизайнының арқасында танымал болған тұлға. Ол 1941 жылы Англияда, Дербишир ауданында дүниеге келген және сән әлемінде өзінің батыл, ерекше стилімен аты шықты. Вивьеннің шығармашылығы тек киім тігумен шектелмей, қоғамдағы мәселелерге, саясатқа және мәдениетке қарсы өз наразылығын білдіретін өнер түріне айналды. Осы желтоқсанда оның өмірден озғанына екі жыл толады, бірақ оның стильдері мен идеялары сән әлемінде ғана емес, бүкіл мәдениетте әлі де жалғасып келеді. 

Кинодағы танымалдығы

Вивьен Вествудтің шығармашылығы мен ерекше стилі кино әлемінде де жиі кездеседі. «Секс пен Қала» сериалында басты кейіпкер Кэри Бредшоу Вивьен Вествудтің ақ көйлегін киіп, тұрмысқа шығады. Бұл көйлек көрермендердің жүрегінен ерекше орын алып, сериалдағы ең сәнді киімдердің бірі болды.

Tatler Asia
IMAGE «Sex in the city» киносындағы Керри Бредшоу | Instagram @thewestwoodarchives

Сонымен қатар, Вивьен Вествудтің ықпалы мен стилі «Круэлла» фильмінде де көрініс тапты. Вивьеннің дизайндарының арқасында фильмдегі костюм үлгілері жоғары бағаланып, Оскар жүлдесіне ие болды. Ол екі рет Британияның үздік дизайнері атағына ие болды. 

arrow left arrow left
arrow right arrow right
Фото 1 из 2 Эмма Стоун «Круэлла» киносында | Фото: Disney
Фото 2 из 2

Вивьеннің Балалық Шағы және Алғашқы Қадамдары

Вивьен Вествуд 1941 жылдың 8 сәуірінде Англияның Чешир графтығындағы Тинтвистл ауылында қарапайым отбасында дүниеге келді. Әкесі ұшақ зауытында қойма меңгерушісі қызметін атқарған, бұған дейін ол көкөніс сатушы болған. 17 жасында Вивьен Вестминстер университетінде зергерлік және күмісті өңдеу курсына қатысты. Бірақ ол курсты бір семестрден кейін тастап кетті. Себебі ол: «Мен сияқты жұмысшы таптан шыққан қыздың өнер әлемінде қалай күн көре алатынын білмедім» деп түсіндірді. Кейін ол зауытта жұмыс істеп, мұғалімдер дайындайтын колледжде оқыды, себебі Вивьен өз өмірін жақсартқысы келетінін білді. Бастауыш мектепте мұғалім болып жұмыс істеген кезде, көлденең табыс табу үшін зергерлік әшекейлер жасай бастады. Осы әшекейлерін Портобелло көшесіндегі базарда сатты, бұл оның алғашқы кәсібі болатын. Сол кезде, 1960-шы жылдары, Лондонда консервативті стиль басым болатын, ал мұғалімдерге арналған дресс-код қатаң сақталды. Бірақ Вивьен әрқашан өзінің киім тігуге және сәнге деген қызығушылығын жоғалтпай, өзі үшін ерекше стильдегі киімдерді тігетін. 

 

Tatler Asia
IMAGE 15 жасар Вивьен Вествуд | Фото: архив Вивьен Вествуд

Сәнге жол ашқан қарым-қатынастар

Вивьеннің шығармашылығы Малкольм Макларенмен танысқаннан кейін шарықтау шегіне жетті. Екеуі бірге бірнеше дүкен ашып, сәндегі дәстүрлі стереотиптерді бұзатын ерекше киім үлгілерін жасады. Оның әрбір топтамасы қоғамдағы шектеулерге қарсы наразылықты білдірді. Әсіресе әйелдердің өзіндік ерекшелігі мен еркіндігін көрсететін топтамалары қоғамға жаңа көзқарас ұсынды.

Шығармашылығының шыңы

Вивьен Вествуд 40 жасында ғана халықаралық танымалдылыққа ие болды. Оның батыл стилі мен ерекше көзқарасы бүгінгі күнге дейін сән индустриясына ықпал етуді жалғастыруда.

Оның сән үлгілері шығыс мәдениетінің элементтерін жиі қолданды. Мысалы, 2016/2017 күз-қыс коллекциясында Азия халықтарының, оның ішінде қазақтың шапандары мен тақияларын еске салатын мотивтерді қолданды. Бұл қадам оның этнографиялық мотивтерге деген сүйіспеншілігін ғана көрсетіп қоймай, аймақтың бай мәдени мұрасына назар аудартты. Вивьен Вествуд әрдайым мәдени дәстүрлерді заманауи өнерге айналдырып, тарих пен авангардты біріктіруді шеберлікпен меңгерген.

Tatler Asia
IMAGE Малкольм Макларен мен Вивьен Вествуд | Фото: Билл Кеннеди

Қоғамдық стереотиптерге қарсылығы және оның стильдері арқылы көрсетуі

Вивьен Вествуд климаттың өзгеруі, соғысты тоқтатуы адамдардың құқықтарын қорғауды және капитализмге қарсы төрт қағиданы ұстанған. Ол соның ішінде әйелдер құқығына орасан зор мән берген. Ол әйелдерді белгілі бір төртбұрышқа тығып, қоғамның айтқанына бағыну керек деген ұстанымдарға қарсы болды. Оның әрбір топтамасы әйелдердің өзіндік ерекшелігін, батылдығын және ішкі еркіндігін көрсететін мәлімдеме болды. 

 

Сәнді қоштасу

2022 жылдың желтоқсанында 81 жасында Вивьен Вествуд өмірден өтті. Оның жерлеу рәсімі өзі сияқты ерекше және сәнді болды. Жерлеуге әлемдегі сән индустриясының басты тұлғалары қатысып, «Егер күмәндансаңыз, сәнденіңіз» деген оның өмірлік ұстанымын дәлелдегендей, барлығы әдемі әрі ерекше киінді.

Мысалы, Кейт Мосс қара барқыт платформалы туфли, гүлді жібек көйлек пен беретті үйлестіріп, Вивьеннің сәндік элементтерін еске салды. Оның қызы Лила да дизайнердің әйгілі «қарақшылар стиліндегі» биік өкшелі туфлиін киіп келді.

Актриса Хелена Бонем Картер өз сөзінде:
«Менде оның киімдері тым көп, тіпті бұл күнәға жақын шығар. Бірақ Вивьен бұған тек күліп қарар еді. Ол әрдайым аз сатып алуға шақырғанымен, киімдерінде бізге өзімізді сенімді және қорғанышта сезінуге мүмкіндік беретін бірегей қуат бар. Ол маған өмірде сауыт сыйлады» деп, дизайнерге деген алғысын жеткізді.

 
Вивьен Вествуд тек дизайнер ғана емес, әлемді өзгерткен тұлға болды. Оның мұрасы әлі күнге дейін шабыт беруде, ал оның сән мен өмірге деген батыл көзқарасы еркіндік, даралық және шығармашылықтың үлгісі болып қала беруде.

Темы