Экономикалық әсері

1989 жылы Оземпикті шығаратын Novo Nordisk компаниясының негізін қалаған — екі дат. Олар әуелгіде диабетті емдеу үшін инсулинді ойлап табамыз деген мақсат қойған. Ал сосын оземпик шыққан соң, Novo Nordisk-тің акция құнының күрт өскенін байқайды: 2022 жылы 50%-ға, 2023 жылы 60%-ға өсті. Бұл компания қазіргі уақытта Еуропадағы ең қымбат компания болып саналады және Дания экономикасының өсіміне үлесі зор.

Неліктен адамдар арықтауды мақсат етіп қояды?

Толық адамдарға қатысты стигмалар кеңінен таралған: көбі оларды «жалқау», «тәртіпсіз», «сүйкімсіз» деп есептейді. Бұл пікірлер жұмыс орнында болсын, жеке қарым-қатынастарда да болсын қыр соңынан қалмайды. Мұндай стереотиптер тарихта жиі кездеседі. Мысалы, 1897 жылы Harper’s Bazaar журналында семіздік «қылмыс» және «кемістік» деп аталып, толық әйелдерге қара түсті киім киіп, салмақты азайту үшін климаты ыстық жерлерге бару ұсынылған.

Содан бері арықтық сұлулықтың символына айналды. 1990 жылдары интернетте анорексияны қолдайтын сайттар көбейді, ал 2010 жылдары Кардашьяндар дене пішіндерін түрлі шырын, детокс шай сияқты өнімдермен жарнамалады. Мінсіз дене культі әлеуметтік желілерде де шарықтау шегіне жеткен. Бұл қысымның аясында Оземпик секілді құралдарға сұраныс арта түсті.

Оземпиктің артықшылықтары мен кемшіліктері

Аделя Перегуда, Алматыдағы ИРМ клиникасының эндокринологы: «Оземпик қант диабеті және семіздікпен ауыратын науқастарға арналған. Оны тек салмақ тастау үшін қолдану дұрыс емес. Адамдар арықтау үшін 6-10 қорабын сатып алып, салдарынан диабетпен ауыратын науқастарға жетпей қалып жатады», — дейді.

Перегуданың айтуынша, препаратты 2-7 ай қолданған емделушілер 6-12%-ға салмақ тастай алады. Алайда оның жүрек айну, құсу, бас ауруы сияқты жанама әсерлері бар. Оған қоса ғылыми зерттеулердің жеткіліксіздігі бұл тәуекелдерді толық түсінуге мүмкіндік бермейді. Осының бәріне қарамастан, «сұлулық құрбандықты талап етеді» демекші, көпшілік бұл дәріні тұтынуды доғарар емес. 

«Өз басым дәрілерсіз салмақ азайтуға мейлінше тырысар едім. Нәтиже болмаған жағдайда ғана дәрі-дәрмектерді қолдануды ойлануға болады. Оземпик — сиқырлы шешім емес, ол қант диабеті мен семіздікке шалдыққан науқастар үшін физикалық жаттығулар мен дұрыс тамақтануды толықтыратын жақсы құрал. Бірақ жоғары дозалары қандағы қант мөлшерінің төмендеуіне, яғни гипогликемияға әкелуі мүмкін екенін ұмытпаған жөн», — дейді Перегуда. 

Оның үстіне тұтынушылар соңғы уақытта Ozempic face деген кемшілігін де айтып жүр. Ozempic face бет терісінің серпімділігі төмендеп, салбырап, әжімдердің анығырақ көрінуі деген ұғымды білдіреді. Оған қоса 2023 жылы Novo Nordisk жарнамаға $471 миллион жұмсағанын ескерген жөн. 

Оземпик — медицинаның нағыз жетістігі. Алайда оны сұлулық құралы ретінде қарастыру оның күрделі әсерлерін елемеуге әкеп соғуы мүмкін. Дәріні қолданар алдында дәрігермен кеңесу міндетті, себебі сәнге ілесіп, денсаулықтан айырылуға әсте болмайды. 

Бұл препарат арықтау трендіне айналып қана қоймай, сұлулық пен денсаулыққа деген көзқарасты өзгертіп жатыр. Демек, мына сұраққа жауап беріп көрейікші: сұлулықтың құны қандай?